Hoe kan je met leerlingen concreet werken rond duurzaamheidsthema’s en dit structureel verankeren als deel van wereldburgerschapseducatie in de lerarenopleiding? Op die vragen zocht Djapo een antwoord, samen met de lerarenopleidingen kleuter- en lager onderwijs van Vives en HoWest.
Djapo sloeg de handen in elkaar met studenten en docenten van de lerarenopleiding kleuter (BAKO) en lager (BALO) van Kortrijk Vives, BALO van Torhout Vives, BAKO en BALO van Brugge Vives en BAKO en BALO van Brugge Howest. Samen wilden we systeemdenken steeds verfijnder integreren in de lerarenopleidingen.
Thema’s binnen duurzaamheid en wereldburgerschap zijn vaak te complex om in één oogopslag te begrijpen. Systeemdenken leent zich daarom uitstekend als sleutelvaardigheid voor wereldburgerschapseducatie.
Zo kan je met werkvormen en lessen gebaseerd op systeemdenken thema’s als klimaat, fair trade en voedselverspilling visualiseren en in kaart brengen wat de oorzaken en gevolgen zijn. Je ziet ook hoe de onderdelen zich verhouden tot het geheel en je leert kijken vanuit verschillende perspectieven. Systeemdenken laat ook zien hoe gebeurtenissen op verschillende plekken in de wereld elkaar beïnvloeden.
We weten vandaag nog niet welke de oplossingen zullen zijn voor de uitdagingen van morgen. Daarom is het belangrijk dat leerkrachten niet zelf oplossingen voorkauwen voor kinderen, maar dat zij kinderen zelf leren denken over mogelijke oplossingen.
De studenten van het tweede jaar BaKO en BaLO van alle deelnemende hogescholen werden ingewijd in systeemdenken door nascholingen en demolessen. Een aantal studenten verdiepte zich ook via onderzoek, proeftuinen of als lid van de klankbordgroep, waaraan ook een kernteam van docenten deelnam.
De kennis en ervaring werd gebundeld in een Praktijkgids Systeemdenken voor Wereldburgerschapseducatie, die vrij beschikbaar is voor alle (toekomstige) leerkrachten kleuter- en lager onderwijs.
Dit project kwam tot stand met de steun van de provincie West-Vlaanderen. Ook Join for Water, Studio Globo, Oxfam Wereldwinkels, Kleur Bekennen en Kruit namen als partner deel.