Ga verder naar de inhoud
Startpagina
Home Inspiratie en nieuws Actualiteit in de klas: hoe peil je naar gevoelens en meningen?

Actualiteit in de klas: hoe peil je naar gevoelens en meningen?

Tips
25 oktober 2023

Het conflict tussen Israël en Hamas, de oorlog in Oekraïne … Wat doet zo’n nieuws met de jongeren in je klas? Hoe maak je hun gevoelens bespreekbaar? Hoe begeleid je het gesprek? En hoe maak je van je klas een veilige omgeving? Deze vijf werkvormen helpen je op weg.

1. De gevoelensschijf

De gevoelensschijf is een laagdrempelige tool waarmee je naar de gevoelens van leerlingen peilt en hun betrokkenheid meet. Hoe gaat de gevoelensschijf in zijn werk?

  1. Projecteer de gevoelensschijf op het bord. Overloop samen de verschillende gevoelens: bang, nieuwsgierig, boos, blij, verward, verdrietig, verrast en andere. Vertel de leerlingen dat ze bij 'andere' zelf een gevoel mogen noteren.
  2. Vraag nu aan je leerlingen om op een post-it twee gevoelens te noteren die zij bij het thema voelen.
  3. Nu mag elke leerling zijn post-it kleven bij zijn gekozen gevoel. Wie wil zijn emotie delen met de klas?

Je kan de gevoelensschijf ook herhalen na een aantal lessen rond het thema. Zo kan je peilen of gevoelens misschien veranderd zijn.

2. Een kast vol gedachten

Bij ‘Een kast vol gedachten’ vertrek je vanuit een afbeelding of foto. Laat de leerlingen het beeld bekijken en vraag dan: ‘Welke gedachten roept dit bij je op?’. Op een blad papier noteren of tekenen ze hun eerste gedachten. Laat de leerlingen eventueel per twee kort uitwisselen en bespreek daarna in groep. Je kan deze vragen stellen:

  • Herken je gedachten van iemand anders bij jezelf?
  • Zijn er gedachten die op elkaar lijken of totaal verschillend zijn?
  • Is het ok om verschillende gedachten te hebben?

Het is bij deze werkvorm vooral belangrijk om te laten zien dat er verschillende meningen kunnen bestaan. Die meningen kan je bespreken, zonder dat er discussie hoeft te ontstaan.

3. Het Stil Gesprek

De naam zegt het al, bij deze werkvorm wordt er niet gepraat! Bij ‘Het stil gesprek’ vertrek je vanuit een stelling of vraag. Bijvoorbeeld: ‘Het conflict in Gaza laat mij koud.'. Leg enkele flappen verspreid in de klas of werk met een online tool zoals ‘Jambord’.

Maak het muisstil en laat de leerlingen op een van de flappen hun eerste gevoelens, gedachten, vragen of opmerkingen rond de stelling formuleren. Nadien schuiven ze door, lezen ze de input van anderen en reageren ze in stilte. Tot slot keert iedereen terug naar de flap waar ze startten. De leerlingen lezen de input van hun klasgenoten.

Koppel klassikaal terug:

  • In welke mate hebben de reacties van anderen jouw denken over de uitspraak beïnvloed?

In een gesproken dialoog of discussie is de persoon die het idee neerlegt, heel zichtbaar. Ideeën worden bijgevolg aan personen gekoppeld. Dat maakt het moeilijk om het idee objectief te bekijken en te evalueren.

In een werkvorm als Het Stil Gesprek, lees je ideeën zonder dat je daarbij weet van wie het idee komt. Dat maakt het makkelijker om je te focussen op de ideeën zelf. Op die manier maakt het minder uit wie de bedenker is en welk aanzien die in de groep heeft. Bovendien werkt het drempelverlagend: je moet niets zeggen.

Een Jambord maken

4. Het akkoordkoord

Het akkoordkoord is werkvorm filosoferen waarbij leerlingen nieuwe denkpistes verkennen en hun mening durven veranderen.

Wat heb je nodig?

  • Drie sterke uitspraken rond een thema
  • Een koord om stellingen te verbinden
  • Post-its in drie verschillende kleuren voor de opties ‘Akkoord’, ‘Ik twijfel’, ‘Niet akkoord’

De leerlingen kiezen voor elke uitspraak een post-it in functie van hun mening. Op de post-it schrijven ze hun naam en een argument voor hun keuze. Daarna kleven ze de post-it op het koord bij de bijhorende uitspraak.

Na de les(senreeks) over het thema, mogen de leerlingen een nieuwe post-it invullen en ophangen. Zo kunnen ze hun mening bevestigen of wijzigen.

Reflecteer samen:

  • Wie heeft zijn mening (niet) gewijzigd? Waarom?
  • Is het moeilijk om van mening te veranderen? Waarom?
  • Wat heb je nodig om je mening te vormen?
Meer over filosoferen

5. Werp een ander licht

Werp een ander licht verkent emoties van anderen. De leerlingen kruipen in de huid van een leeftijdsgenoot en ervaren zo hun gevoelens en emoties. Dit is vooral boeiend wanneer een onderwerp ver van de leerlingen hun leefwereld staat.

Stel eerst enkele personages voor die bij het thema passen. Bijvoorbeeld voor het conflict in de Gazastreek:

• Dina is 16, woont in Israël en heeft verplichte legerdienst.

• Amin is 12 en speelt graag voetbal in de ruïnes van zijn dorp.

Vraag de leerlingen om een personage te kiezen die zij voor de opdracht even willen ‘zijn’.

Lanceer een stelling: ‘Oorlog en geweld beangstigen mij.’ Laat de leerlingen op het werkblad (link) noteren of zij als hun personage akkoord of niet akkoord gaan met de stelling en waarom. Nu mogen de leerlingen terug zichzelf zijn, laat hen met een andere kleur invullen hoe zij zich voelen bij de stelling.

Werkblad 'Werp een ander licht'

Deze werkvormen ondersteunen jou als leerkracht wanneer je moeilijke onderwerpen wil aankaarten in de klas. Belangrijk daarbij is dat er een veilig klasklimaat heerst, waarbij leerlingen vrij zijn om hun gevoelens en meningen te delen. En ook je begeleidershouding bepaalt of een klasgesprek staat of valt. Wil je meer weten over het creëren van een veilig klasklimaat of wil je je begeleidershouding verfijnen? Kijk dan naar ons webinar ‘Emoties rond conflict bespreekbaar maken bij jongeren’.

Bekijk het inspiratiewebinar
Gepubliceerd op 25 oktober 2023
–
Deel dit artikel

Meer inspiratie en nieuws van Djapo

Bekijk alles

“Welke lesinhoud kan ik geven tijdens een boerderijbezoek?”

Vraag uit de klas
26 april 2024

Educatief medewerker Wendy nam met haar vijfde leerjaar jarenlang deel aan BOERDERIJonderWIJS van Provincie Oost-Vlaanderen. “Het voordeel is dat je de leerstof uit de klas helemaal tot leven kan brengen”, vertelt ze. “Zo bereik je ook kinderen die liever uit de praktijk leren dan uit een schoolboek.”

Verder lezen

Pleegzorg in de klas

Interview
23 april 2024

In augustus ’23 lanceerde Pleegzorg de campagne ‘Pleegzorg in de klas’. Het lessenpakket, ontwikkeld door Djapo, laat leerlingen lager onderwijs kennismaken met de verschillende facetten van pleegzorg. “Zo maken we pleegzorg niet alleen bekender. Kinderen leren ook met een brede en genuanceerde bril kijken naar het concept ‘gezin’”, vertelt Jan Brocatus, die het project vanuit Pleegzorg mee op touw zette.

Verder lezen

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van nieuw lesmateriaal, vormingen en projecten en laat je inspireren door de verhalen van collega's.