“Onze leerlingen ontpopten zich tot heuse wetenschapsonderzoekers”

TINE: “Hoe leer je leerlingen om goede onderzoeksvragen te stellen? En hoe ondersteun je hen om die onderzoeksvragen vervolgens stapsgewijs uit te werken? Dat zijn onderwerpen waarrond basisscholen doorgaans weinig ervaring hebben. Het COSMOS-project was een uitgelezen kans voor onze leerkrachten van de 3^de graad om daarin te groeien, ook dankzij de gratis begeleiding van Djapo en de Karel de Grote Hogeschool.”

SARAH: “Tijdens een eerste sessie met Djapo maakten we kennis met de SSIBL-methodiek: Socio-Scientific Inquiry-Based Learning. Die methodiek biedt leerkrachten handvaten om hun leerlingen onderzoekend te laten werken rond sociaal-wetenschappelijke vraagstukken. De leerlingen volgen daarbij drie cruciale fases: Ask, Find Out en Act. Kort samengevat vertrekken de leerlingen van een onderzoeksvraag, waarna ze daarrond informatie verzamelen en acties tot verbetering uitvoeren. Meten is daarbij cruciaal: de leerlingen voeren een start- en eindmeting uit, zodat ze de evolutie goed in kaart kunnen brengen.”

SARAH: “Tijdens de FIND OUT-fase gingen de leerlingen op pad om informatie te verzamelen. Ze klopten aan bij andere leerlingen, schoolmedewerkers en ook ouders om te weten hoeveel kinderen er elke dag met de auto naar school komen, hoeveel ouders effectief naar de ‘Verloren Voorwerpen’-kast kijken en hoeveel leerlingen de inhoud van hun brooddoos volledig opeten. Zo kwamen ze tot een nulmeting: een startpunt om de impact van toekomstige acties te kunnen meten.”

TINE: “Tijdens het project zag je de houding van de leerlingen daarin groeien. In het begin stelden ze heel complexe, brede vragen, zoals ‘Hoeveel energie verbruik je?’. Naarmate het project vorderde, werden hun vragen veel gerichter en compacter.”

SARAH: “Tijdens de ACT-fase voerden de leerlingen acties uit die volgens hen de resultaten van hun onderzoeksvraag zouden verbeteren. Zo organiseerden ze een reclamecampagne waarmee ze ouders aanspoorden om vaker naar de ‘Verloren Voorwerpen’-kast te kijken. En ze plaatsten pictogrammen op de doorspoelknoppen van de wc, zodat leerlingen énkel de grote knop zouden indrukken als het echt nodig was. De acties waren zichtbaar en maakten echt een verschil, zo bleek uit de daaropvolgende eindmeting.”

TINE: “Elk groepje kon een positieve evolutie meten. Dankzij hun sensibiliseringsacties verspilden we minder water tijdens een wc-bezoek, gooiden we minder papier weg, kwamen we minder vaak met de auto naar school … Mooi om te zien!”