Ga verder naar de inhoud

COSMOS breekt de schoolmuren open

In de praktijk
3 mei 2023

Een school die bij de politie aanklopt om haar STEM-onderwijs te verrijken? De Antwerpse secundaire school Novaplus ziet er voordeel in. In het kader van het Europese project COSMOS wil de school relevante maatschappelijke onderwerpen integreren in haar STEM-onderwijs en daarvoor werken leerkrachten en leerlingen dit jaar samen met de lokale politie en buurtbewoners. Karolien Cox, die de school vanuit Djapo begeleidt, geeft tekst en uitleg.

Karolien: “Novaplus besteedt veel aandacht aan STEM op school. Tijdens het STEM-lab leren leerlingen uit de tweede graad bijvoorbeeld sociaal-economische en wetenschappelijke problemen te onderzoeken, kritische vragen te stellen en vanuit een STEM-perspectief naar oplossingen te zoeken. Leren van en met elkaar staat er centraal.”

“Toch voelden de leerkrachten de nood om nog meer de link te leggen met de wereld buiten de schoolmuren. Want zijn de vraagstukken waarrond de leerlingen werken wel altijd maatschappelijk relevant? En zijn de bedachte oplossingen werkbaar voor de betrokken actoren? Dat bleef een beetje een blinde vlek. Met het COSMOS-project hoopt de school de deur te openen naar de buitenwereld en structurele partnerschappen op te starten met maatschappelijke spelers uit de buurt.”

Onderzoek verrijkt praktijk. En omgekeerd

Novaplus krijgt tijdens het COSMOS-project ondersteuning van de Karel de Grote Hogeschool en de educatieve organisatie Djapo.

“Het KdG-team neemt het onderzoeksluik voor zijn rekening. De onderzoekers brengen onder andere in kaart hoe betrokken de school is en in welke mate de SSIBL-didactiek en open learning worden meegenomen in de uitwerking van het project. Djapo introduceert de leerkrachten dan weer in de didactiek en reikt werkvormen aan waarmee ze samen met de leerlingen een maatschappelijk vraagstuk kunnen vertalen naar een authentieke onderzoeksvraag.”

Cases gezocht bij de politie

“Tijdens de opstart van het pilootproject merkten de leerkrachten dat ze de buurt rond de school niet zo goed kenden. Daarom riepen ze de hulp in van de politie. Die bezorgde hen een lijst van lokale pleinen met een of meerdere uitdagingen: van geluidsoverlast en sluikstorten tot vandalisme en druggebruik. Op basis van die lijst en uitdagingen selecteerden de leerkrachten en leerlingen samen één plein dat ze verder wilden onderzoeken.”

“Vervolgens organiseerden de klassen een buurtonderzoek in en rond het geselecteerde plein. Op die manier wilden ze de bevindingen van de politie aftoetsen bij de buurtbewoners en eventueel peilen naar problematieken die wel leven bij buurtbewoners, maar misschien (nog) niet werden gedetecteerd door de politie.”

De volgende stap? Op zoek gaan naar oplossingen. “De leerlingen zullen per groepje één uitdaging kiezen waarop ze zich willen focussen. Die uitdaging onderzoeken ze via een of meerdere werkvormen systeemdenken, zodat ze beter zicht krijgen op de complexiteit van het probleem. Tot slot zetten ze hun STEM-vaardigheden in om een oplossing te bedenken. Ik ben echt benieuwd naar wat er uit de bus komt!”

Over COSMOS

Het Europese project COSMOS staat voor ‘Creating Organisational Structures for Meaningful science education through Open Schooling for all’. De onderzoekerspartners willen meer leerlingen uit het lager en secundair onderwijs nieuwsgierig maken naar wetenschap en leunen daarvoor op de SSIBL-didactiek en open schooling.

In België trekken de Karel de Grote Hogeschool en de educatieve organisatie Djapo het project. We werken daarvoor samen met enkele pilootscholen. 

Gepubliceerd op 3 mei 2023

Meer inspiratie en nieuws van Djapo

Deplastify the planet

Nieuws
11 oktober 2024

Leerlingen die zelf een strip uitbrengen om andere jongeren te motiveren om minder plastic te gebruiken? Het Sint-Gummaruscollege in Lier deed het zowaar! Samen met vier partnerscholen uit Spanje, Portugal, Oostenrijk en Kroatië stapten ze in een Erasmus+ KA220 project, met als prachtig resultaat de strip 'Plastica's Revenge'.

Lesideeën voor dit najaar

Tips
6 september 2024

De schoolstart is altijd ontzettend druk. Daarom leek het ons fijn om je wat opzoekwerk te besparen en al een selectie lesideeën voor dit najaar te verzamelen. Lees je mee?

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van nieuw lesmateriaal, vormingen en projecten en laat je inspireren door de verhalen van collega's. 

Inschrijven op de nieuwsbrief